دونوع اصلی این بیماری مزمن و التهابی عبارتند از:

 

**بیماری کرون:که ممکن است در ان هر بخشی از دستگاه گوارش ،از دهان تا مقعد درگیرالتهاب و آسیب شود،اما بیشتر در انتهای روده کوچک و بخش ابتدایی روده بزرگ بروز می کند ‌.این بیماری می تواند لایه های عمیق تر دیواره روده را درگیرکند؛به همین دلیل احتمال تشکیل فیستول ها یا زخم های عمیق بیشتراست.

**کولیت اولسراتیو:که درآن التهاب معمولا به صورت پیوسته از راست روده شروع شده و به سمت بالا ادامه پیدا می کند .بنابراین التهاب و درگیری تنها محدود به قسمت انتهایی روده بزرگ است.

دراین بیماری ،فقط دیواره داخلی روده دچارزخم و التهاب می شود؛به همین دلیل تشکیل زخم های عمیق کمتراتفاق می افتد.

علائم و نشانه ها

نشانه های بیماریهای التهابی روده بسته به شدت و نوع بیماری ازخفیف تا شدید متغیرهستند ،و می توانند بصورت دوره ای ایجادشده و خاموش شوند .این علائم عبارتند از:

**درد و اسپاسم شکم:یکی از علائم شایع است که معمولا با احساس ناراحتی و فشاردرناحیه شکم همراه است.

**اسهال:که درموارد شدید،ممکن است به اسهال خونی تبدیل شود.

**گاهش وزن و بی اشتهایی:بسیاری از بیماران با کاهش اشتها و درنتیجه کاهش وزن مواجه می شوند.

**خستگی و ضعف عمومی:به دلیل سوء تغذیه ،کم خونی و التهاب ،احساس خستگی مداوم شایع است.

عوارض نامطلوب

بیماری های التهابی روده می توانند منجر به عوارض نامطلوب ،هم دردستگاه گوارش و هم درخارج از دستگاه گوارش

(که تظاهرات خارج روده ای می گویند)شود.

 

**عوارض نامطلوب دستگاه گوارش شامل:

>کم آبی بدن

>عدم جذب کافی موادمغذی ضروری

>افزایش خطرابتلا به سرطان روده بزرگ

 

**عوارض نامطلوب خارج روده ای شامل:

>کم خونی 

>کاهش تراکم استخوان

>روماتیسم مفصلی

>درگیری های پوستی

>التهاب عنبیه

>تاخیر یااختلال در رشد در برخی از کودکان

شیوع و اهمیت بیماری

این بیماری که درسالهای اخیر از جمله ایران افزایش یافته است در افراد جوان بین ۱۵ تا ۳۵ سال با احتمال بیشتری رخ می دهد.

گرچه ممکن است در کودکان و افراد مسن بالای ۶۵ سال نیز ایجادشود.

باتوجه به تاخیراین بیماری ها  در کاهش کیفیت زندگی و افزایش ابتلا به اختلالات اضطرابی ،آگاهی بخشی عمومی و تشخیص زود هنگام با هماهنگی تیم پزشکی دهقان درمان و درمان ان بسیار اهمیت دارد.

علت های احتمالی  و عوامل خطرساز

**عوامل ژنتیکی:نشان دهنده ی وجود ارتباط قوی بین ژنتیک و بروز بیماری التهابی روده است

**سبک زندگی مدرن:مصرف غذاهای اماده و فراوری شده و تماس کمتربامیکروب های طبیعی،زندگی شهری، باعث حساس ترشدن سیستم ایمنی و افزایش احتمال این بیماری شده

**عفونت های گوارشی :تحقیقات نشان داده عفونت های قبلی در سیستم گوارش می توانند محرک آغاز این بیماری ها باشد.

**اختلال عملکرد سیستم ایمنی:دراین بیماری سیستم ایمنی به جای محافظت از بدن به بخش های سالم روده حمله کرده و باعث التهاب می شود.

**عوامل محیطی :استرس،آلودگی هوا،تغذیه نامناسب و مصرف دخانیات همگی می توانند ریسک ابتلا را افزایش دهند

پیشگیری از بیماری های  التهابی روده

پیشگیری قطعی نیست اما تغییرات سبک زندگی و مدیریت عوامل خطرساز می تواند احتمال بروز و شدت بیماری را کاهش دهد.

**پرهیزازدخانیات:سیگارکشیدن می تواند ریسک ابتلا به بیماری کرون راافزایش دهد.

**تغذیه سالم:مصرف میوه و سبزیجات ،غذاهای کم چرب و غنی از فیبر به حفظ سلامت روده کمک می کند .

**مدیریت استرس:انجام فعالیت های ارامش بخش مانند مدیتیشن و ورزش های منظم به کاهش استرس کمک می کند.

روش های درمانی و تشخیصی موجود

هدف از درمان کنترل التهاب و بهبود علائم برای افزایش کیفیت زندگی بیماراست .درمان های مختلفی برای این بیماری وجود دارد که بسته به شدت بیماری متفاوت است.

دردرمان ایندبیماری ها ازداروهای ضدالتهاب  و کورتون ها برای کاهش التهاب ،ازداروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی برای کاهش آسیب ناشی از حمله سلول های ایمنی به روده،و از داروهای بیولوژیک که به شکل پیشرفته تری بخشی از سیستم ایمنی را مورد هدف قرار می دهند،استفاده می شود.درصورتی که دارودرمانی پاسخ رضایت بخشی برای بیمارایجادنکند یا اثربخشی کافی نداشته باشد،از جراحی برای برداشتن بخش های اسیب دیده روده استفاده می کنند.

دربرخی موارد ،برنامه های غذایی خاص یا تغذیه وریدی به بهبود وضعیت تغذیه ای و کاهش علائم بیمار کمک می کند.

تکنولوژی های جدید مانندکپسول های ویدیویی و روش های تصویربرداری دقیق به پزشکان کمک می کنند تا با دقت بیشتری ناحیه اسیب دیده راشناسایی کرده و درمان مناسب تری برای آن پیشنهادکنند.

توصیه های مهم برای زندگی با بیماری های التهابی روده

**پرهیز از غذاهای تحریک کننده:مانندغذاهای چرب،ادویه دار،و نوشیدنی های کافئین دار میتوانند بیماری را تشدید کنند

**احتیاط درمصرف بعضی داروها:مصرف بعضی از مسکن ها مانند ضدالتهاب های غیر استروئیدی (NSAID) ،مثل ایبوبروفن می تواندمنجربه تشدید علائم بیماری شود.برای کنترل درد میتوان از مسکن استامینوفن استفاده کرد

**فعالیت بدنی منظم:ورزش هایی مانند پیاده، روی یوگا به تقویت سیستم ایمنی ،مدیریت استرس و بهبود حال عمومی بیمار کمک می کند.

**حفظ ارتباط با پزشک و تیم درمانی:بررسی های دوره ای و منظم و مشاوره با شرکت دهقان درمان پیشرو  می تواند به کنترل بهتر بیماری کمک کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر تغییر  مداوم در عادات اجابت مزاج به وجود امده،یا علائم این بیماری راداشتیدبا پزشک دهقان درمان تماس بگیرین،اگر چه این بیماری کشنده نیست اما عوارض تهدید کننده حیات را دارد.

تشخیص این بیماری با علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر IBS  و سلیاک قابل توجه است که با معاینات بالینی،انجام ازمایش و سایر اقدامات تشخیصی مانند کلونوسکوپی توسط پزشک متخصص ان ها را تشخیص دهد.